Гiд The VillageБез нафталина: что почитать на каникулах

Список литературы на лето — ложка дегтя в бочке меда школьных каникул. Уже со второго класса дети получают внушительные перечни, в которых в основном русская и зарубежная классика. Нужен ли четвероклассникам катарсис «Муму»? Поймут ли ученики третьего класса мораль басен Крылова? Не испугаются ли кровавой бани в сказках Андерсена? С помощью директора «Кнiгарнi «Логвінаў» Евгения Тихонова The Village выбрал детские книги для разного возраста в качестве альтернативы школьным спискам.

Хутчэй, Мама Му!

Юя Вісландэр і Свэн Нурдквіст

Пераклад са шведскай: Надзея Кандрусевіч

Мінск: Логвінаў, 2016

Гэта цэлая серыя, якую піша шведская дзіцячая пісьменніца Юя Вісландэр, а ейны напарнік Свэн Нурдквіст робіць малюнкі. Гераіня — Карова, з ёй здараюцца розныя прыгоды. Яна такая разважлівая, спакойная, а вось ейны сябра Крумкач — вельмі гарэзлівы, вясёлы і часам робіць не надта разумныя штукі. Кніга спадабаецца дзецям малодшага школьнага ўзросту. Зусім маленькім яе могуць чытаць услых дарослыя. Там прыгожыя і выразныя ілюстрацыі, якія прыемна разглядаць.

Яшчэ адна класная кніжка — «Англійская мова: слова за словам». Яна для дзетак, якія хочуць ведаць ангельскую мову. Гэта ўдалая спроба данесці мову праз гульню. Тут такі набор простых словаў і караценькія двухрадкоўі, якія дапамагаюць іх запамінаць. Кніга будзе карыснай, калі дзеці пачнуць вывучаць замежную мову ў малодшай школе.

Літаральна у тым месяцы выйшла кніжка Сяргея Прылуцкага. Гэта беларускі паэт, досыць сур’ёзны, які піша вершы для дарослых. Але раптам ён вырашыў напісаць кніжку для дзетак. Зараз Прылуцкі жыве ў Кіеве, пабраўся шлюбам з украінкай. Дзіцячыя вершы ён ствараў па-беларуску, а яго жонка перакладала на ўкраінскую. Кніга напісана на дзвюх мовах.

«Далоў дарослых» — штосьці кшталту «Вредных советов» Остэра. Гэта маленькія ўльтыматыўныя прамовы ад маленькіх дзетак, якія нічым не задаволены. Яны хочуць, каб ўсё было па-іхняму і не жадаюць слухацца бацькоў. Вершы вясёлыя, ілюстрацыі добрыя. Звычайна дзеці не вельмі любяць вершы, але тут ёсць гумар, і гэта можа іх зачапіць. У малодшай школе чытаць гэтую кнігу — самае тое.

Януш Корчак напісаў, напэўна, адну з самых клёвых дзіцячых кніг за ўсю гісторыю чалавецтва. Корчак быў загадчыкам дзіцачага дома ў Польшчы на пачатку дваццатага стагоддзя, у ягоным інтернаце было каля 200 дзетак. Ён быў вельмі крутым педагогам: уводзіў дэмакратыю, і рашэнні, якія прымалі дзеці, былі абавязковымі для ўсіх выкладчыкаў і нават дырэктара. Корчак меў вялікую любоў да дзяцей і высокую маральную планку. Падчас Другой сусветнай ягоных дзетак забіралі ў лагер смерці Трэблінку. У апошні момант Корчака пазнаў канваір і прапанаваў адпусціць яго. Але той адмовіўся сысці, сказаўшы: калі вы забіраеце маіх дзяцей, я пайду разам з імі. І загінуў у газавай камеры.

Кніжкі Януша Корчака пра Караля Мацюся — адны з самых вядомых. Яны пра тое, як дзецям вырасці добрымі людзьмі ва ўсіх аспектах — ад сямейных стасункаў да кіравання дзяржавай. У кнігах досыць багата тэксту, яны падыходзяць для самастойнага чытання дзецьмі прыкладна з васьмі-дзевяці гадоў. І ўсім бацькам таксама абавязкова трэба чытаць Корчака.

Гэта перакладная серыя расійскага выдавецтва «Ад Маргінэм». Яно займаецца сур’ёзнай літаратурай: раней выдавалі сучасную мастацкую, а зараз — крытыку, мемуары і дзённікі розных мастакоў і шмат філасофскіх кніг. «Платон и К°» — дзіцячая серыя пра філосафаў, у якую ўваходзяць «Носорог Витгенштейна», «Призрак Карла Маркса», «Влюбленный Сократ» і іншыя. У простай, забаўляльнай форме распавядаецца пра жыццё і працу вялікіх філосафаў, весела перадаюцца іх ідэі. Напрыклад, Карл Маркс паўстае ў выглядзе чырвонага прывіда, які блукае па Еўропе.

Такія кніжкі дзеці прачытаюць як гісторыю, невялічкую прыгоду. Яны будуць запамінаць імёны і ведаць, што філасофія можа быць не страшнай, не маруднай, а вельмі цікавай. А калі падрастуць, узгадаюць гэтыя кніжкі і, магчыма, зацікавяцца сур’ёзнымі філасофскімі працамі, што класна. Прапанаваць серыю «Платон и К°» можна з 8–9 гадоў.