Дзiцячае пытаннеЦі праўда, што можна сапсаваць апетыт, калі есці салодкае перад ежай?
А калі вельмі хочацца?
Даведаліся ў экспертаў, што рабіць, калі дзіця перабівае апетыт салодкім і адмаўляецца ад паўнавартаснага абеду. Актуальныя парады і для дарослых.
Ганна Уладыкіна
трэнерка, аўтарка артыкулаў пра спорт і здаровы лад жыцця
Салодкае нашча — шкодна. Гэта аксіёма, актуальнасць якой наўрад ці варта абмяркоўваць. Трапляючы ў арганізм, хуткія вугляводы выклікаюць імклівы скачок інсуліну. Калі зрабіць такую схему прыёму ежы (пачынаючы з салодкага, ды яшчэ і запіваць цукерку) сістэмай, дык гэта хутка і напэўна прывядзе да развіцця дыябету з усімі наступствамі.
Пры любым прыёме ежы арганізм вылучае інсулін, прычым робіць гэта ў залежнасці ад з'едзенага прадукту. У за ўсё ёсць свой глікемічны індэкс: напрыклад, у пятрушкі ён роўны 4, а ў белага цукру — 100. І калі вы пачынаеце абед з салаты, потым ясьце суп, пасля — гарачую страву, потым дэсерт, то арганізм вылучае інсулін па нарастаючай — роўна столькі, колькі трэба для апрацоўкі пэўнага прадукту. Пачынаючы з салодкага, мы гэтую схему руйнуем, то бок, груба кажучы, на пятрушку інсуліну вылучаецца столькі ж, колькі на цукар.
Ці можа салодкае адбіць апетыт? Можа — у выпадку, калі каларыйнасць і аб'ём з'едзенага супастаўныя з энергетычнымі патрэбамі едака. Актыўнага даросламу адна цукерка, пячэнька або булачка апетыт не сапсуюць — наадварот, узбудзяць смакавыя, нюхальныя рэцэптары, а выкінуты імкліва інсулін скажа арганізму: «Яшчэ!» А вось дзіця-малаежка, накарміць якога праблема ў прынцыпе і для якога нармальная ежа — пакаранне, да схочу наесціся аднымі слодычамі. І гэта пры тым, што рэальны шкоду яго арганізму будзе: у адказ на адну гаротную булачку або цукерку інсулін вылучыцца напоўніцу.
Дынара Аліева
педыятарка, гастраэнтэролаг і дыетолаг
Харчаванне дзіцяці ў першую чаргу павінна быць збалансаваным па бялках, тлушчах і вугляводах, таму трэба пазбягаць перакусаў салодкім перад паўнавартаснай ядой, бо салодкае забяспечвае пачуццё сытасці ненадоўга. Адмовіўшыся ад паўнавартаснага абеду, дзіця не атрымае патрэбнай колькасці мікраэлементаў, а праз гадзіну зноў захоча пад’есці. Няправільны рэжым харчавання можа прывесці да парушэння апетыту і, як вынік, зніжэння масы цела і розным разладамі страўнікава-кішачнікавага тракту: функцыянальных парушэнняў працы страўніка, рэфлюксу, гастрытаў і да таго падобных захворванняў.
Наталля Батвіннікава
педыятр
Калі ўзровень глюкозы ў крыві падае да гранічна дапушчальных норм, арганізм пачынае перажываць пачуццё голаду. І лепш, калі ён атрымае неабходныя калорыі з ежы, якая прымаецца за сняданкам, абедам або вячэрай, а не хуткія вугляводы, якія змяшчаюцца ў шакаладзе і дэсертах. Калі прыём ежы быў паўнавартасны, дык арганізм атрымае значную колькасць энергіі, дзякуючы якой дзіця зможа паўнавартасна адпачываць, працаваць — як фізічна, так і разумова: то бок займацца і ўрокамі, і наведваць розныя секцыі, моцна спаць, назапашчваючы сіламоц. Калі з'есці салодкае замест ежы, то атрыманыя такім чынам вугляводы хутка выдаткоўваюцца, і ў дзіцяці не будзе сіл і імпэту для актыўнай дзейнасці. Калі ж з'есці салодкае перад паўнавартасным прыёмам ежы, то эфект будзе зваротны: арганізм атрымае ў два-тры разы больш энергіі, чым яму рэальна неабходна — у гэткіх выпадках яна проста не паспявае своечасова перапрацоўвацца.
Лічыцца, што калі дзіця харчуецца паўнавартасна і рэгулярна, дык калорыяў яму цалкам дастаткова і ў салодкім няма неабходнасці ў прынцыпе. Але, так як дзеці вельмі любяць салодкае і проста не могуць абыходзіцца без яго, бацькі могуць даваць салодкую садавіну ці шакаладку ў якасці прыемнага дадатку да асноўнага прыёму ежы. Праўда, рабіць гэта лепш у невялікіх колькасцях і праз 30 хвілін або гадзіну пасля яды.
Максім Самойлаў
трэнер, кансультант па харчаванні
Збольшага прысмакі — гэта простыя вугляводы (цукар), якія вельмі хутка, але зусім ненадоўга спаталяюць голад: яны імкліва падымаюць узровень цукру ў крыві, але на працягу паўгадзіны цукар гэтак жа імкліва падае, пачуццё голаду вяртаецца, а з'едзеная ежа паспяхова трансфармуецца ў тлушчавую тканку — дзякуючы вылучэнню інсуліну арганізмам. Так што сапсаваць апетыт салодкім можна хутка і лёгка.
Але ёсць спосабы сумясціць прыемнае з карысным:
У невялікіх дозах салодкае распальвае апетыт, таму няма нічога страшнага ў тым, каб з'есці карамельку за паўгадзіны да яды. Ключавым фактарам з'яўляецца колькасць ласункаў, а не від прадукту. А вось з'есці жменю цукерак перад абедам азначае дашчэнту перабіць апетыт.
Вялікая доза слодычаў не найлепшы варыянт, але ён магчымы ў якасці перакусу пры наяўнасці клятчаткі. Яна ёсць у яблыках, слівах, абрыкосах, грушах, трускаўках, грэйпфрутах, бананах, персіках, ажынах, кавуне, разынках, куразе, чарнасліве, інжыры. Калі з'есці жменю фінікаў, то гэта адтэрмінуе пачуццё голаду і дадасць сытнасці прадукту, знізіць ўзровень інсуліну.
Самы разумны варыянт сумясціць прыемнае з карысным — ужываць салодкае з больш складанымі вугляводамі ў выглядзе круп. Напрыклад, можна дадаць у аўсяную або рысавую кашу садавіну ці сухафрукты. Так ласуны будуць задаволеныя смакам ежы і застануцца сытымі даўжэй.
Я раю за кожным засядам з'ядаць нешта бялковае — як з салодкім прадуктам, так і без яго. Гэта знізіць глікемію (павышаны цукар у крыві) і збалансуе рацыён дзіцяці, паколькі бялкі — гэта будаўнічы матэрыял для арганізма, які расце, і гэтым нутрыентам нельга грэбаваць. Дадайце да стравы жменю арэхаў — апрача бялкоў, дзіця атрымае дадаткова карысныя тлушчы.
І памятайце, што галоўнае ў пытаннях харчавання — гэта пачуццё меры і збалансаванасць па нутрыентах (бялкоў, тлушчаў і вугляводаў), кожны з іх павінен быць у вашым рацыёне ў неабходнай колькасці.