З смецця зараз робяць лавы, дзіцячыя пляцоўкі і мэблю. А вялікія брэнды вопраткі прапануюць зніжкі тым, хто здасць старыя рэчы на ​​перапрацоўку. Валанцёрка Грынпіса Ірына вырашыла праблему з адкідамі радыкальнейшым чынам і здолела скараціць колькасць смецця ў сваім побыце да пяці кілаграмаў на год. The Village даведаўся у актывісткі, якія правілы дапамагаюць ёй не ствараць смецця дома і як можна паўторна выкарыстоўваць адкіды.

Iлюстрацыі

ЯЎГЕН ВЕЛІЧАЎ

Ірына Казлоўскіх

валанцёрка Грынпіса

«Мэта — нуль адкідаў»

Я вырабляю не болей за пяць кілаграмаў смецця ў год. У вядры ў мяне толькі харчовыя сушаныя адкіды і часам запакоўка ад кавы ці кашэчага корму. Я практычна не адпраўляю смецце на сметнік — я яго закопваю і перапрацоўваю. Бульбяную лупіну, бананавыя і іншыя скуркі стрыгу нажніцамі, пасля чаго сушу абрэзкі на батарэі. Тамсама ўзімку высушваю чайны шмых і кававую гушчу. А ўлетку кладу усё гэта ў маразілку. Непрыемнага паху ад смецця дома не адчуваю, хіба што цыбуляй трохі патыхае.

У месяц у мяне назапашваецца адзін невялікі пакет харчовага смецця. Я кладу яго ў мех з тканіны і вязу на градкі. Гэта ж арганіка, я проста аддаю яе назад зямлі. Усё смецце хутка перагнівае — напрыклад, бульбяная лупіна на адкрытым паветры раскладаецца за некалькі тыдняў. А на сметніку харчовыя адкіды прасуе смеццявоз, прычым без доступу кіслароду, і яны так проста не гніюць. У 70-я гады была пацешная гісторыя, калі нью-ёркскі антраполаг знайшоў на сметніку бананавую лупіну, што праляжала там 30 гадоў, якая засталася жоўтай.

Пяць правіл

Перапрацоўкай смецця я зацікавілася гадоў пяць таму. Калі вучылася ў магістратуры, нам далі заданне перавесці з ангельскай мовы любую кнігу на экалагічную тэматыку. Я абрала кнігу Робіна Мюрэя «Мэта — нуль адкідаў», і яна літаральна перавярнула мой свет. Да чытання кнігі я, вядома, апрацоўвала смецце, але рабіла гэта бессістэмна, у галаве была каша, а пасля ўсё стала выразным і структураваным.

Аўтар кнігі дае некалькі простых прынцыпаў, паводле якіх нескладана скараціць колькасць адкідаў. На першым месцы — адмова ад пэўных прадуктаў, бо найлепшае смецце — тое, якое не ўтворыцца. Я адмовілася ад усіх аднаразовых рэчаў — пластыкавых пакетаў, посуду і збыткоўнай пластыкавай ўпакоўкі. Гледзячы на ​​прадукт у краме, я пытаюся ў сябе, што потым буду рабіць з запакоўкай. Калі яна не перапрацоўваецца, я проста не куплю тавар і лепш застануся на тры гадзіны галоднай, чым прынясу шкоду планеце. Хлеб, гародніну і садавіну я кладу ў сваю тару, і я ніколі не куплю качан капусты, ужо запакаваны ў пакет. Ёгурты я раблю сама, а запакоўкі ад тварагу здаю на перапрацоўку. Я прымаю далёка не ўсе прэзенты. Калі чалавек прыносіць мне якую-небудзь рэч у пакеце, я забіраю яе, а пакет аддаю назад.

Калі ўпакоўка ня перапрацоўваецца, я проста не куплю тавар і лепш застануся на тры гадзіны галоднай, чым прынясу шкоду планеце

Другі прынцып — гэта скарачэнне. Я стараюся спажываць трохі прадуктаў і выкарыстоўваць запакоўкі паменш. Напрыклад, я купляю крупы ў вялікіх пакетах, а не маленькіх. Я не ем фастфуд, не купляю сокі, практычна не ем цукру. Да таго ж я вегетарыянка, а гэта значыць, што практычна ўсе мае харчовыя адкіды – расліннага паходжання, і іх можна перапрацаваць.

Трэцяе правіла — паўторнае выкарыстанне. Я заўсёды пытаюся ў сябе, ці змагу я выкарыстаць гэтую запакоўку тройчы? Калі не, то купляю той жа тавар у іншай запакоўцы. Замест аднаразовых пакетаў я выкарыстоўваю экаторбу. Іх я шыю сама з баваўняных рэчаў, якія бяру ў сэканд-хэндах. Я таксама не купляю ваду ў пластыкавых бутэльках і заўсёды нашу з сабой сваю бутэльку.

Пратэрмінаваную садавіну я кладу ў маразілку і потым вару з яе кампот. З скіслага малака раблю аладкі.

Я стараюся даць рэчам новае жыццё. Вопратку набываю ў сэканд-хэндах, а абутак заўсёды бяру якасны, каб яго хапіла на шмат. Таксама ў мяне шматразовыя прадметы жаночай гігіены. Слоікі я аддаю бабулі, якая закатвае ў іх варэнне. Ці прадаю на Avito — пакупнікі ёсць. Пратэрмінаваную садавіну я кладу ў маразілку і потым вару з яе кампот. З скіслага малака раблю аладкі. У мяне ужываны макбук, трэснуты планшэт, стары тэлефон — і мне дастаткова. Непатрэбную вопратку я аддаю знаёмым ці раблю рыззё. Некаторым людзям трэба шмат рэчаў, каб адчуваць сябе шчаслівым. Мне — не.

Чацвёрты прынцып — перапрацоўка смецця. Рэчы, якія нельга выкарыстоўваць паўторна, я адношу на перапрацоўку ў H&M. Электронныя прыборы (напрыклад, стары фотаапарат, тэлефон) і драты я таксама здаю на перапрацоўку. У іх ёсць каштоўныя металы, і іх з радасцю прымаюць. Батарэйкі ў маім горадзе здаваць няма куды, але я імі і не карыстаюся. Ведаю, што ў Маскве іх прымаюць у IKEA, «Избёнка» і «ВкусВилле». А наагул кажучы, батарэйкі можна замяніць акумулятарамі і сілкаваць іх пэўную колькасць разоў. Кожны месяц я здаю пластык, алюміній, шкло і макулатуру ў прыватныя пункты прыёму смецця. У пунктах прыёму смецця пластыкавае вядро значна больш ахвотна возьмуць, чым аднаразовыя пакеты з крамы. Ёсць правіла: чым танчэйшы пластык, тым складаней яго перапрацаваць. Пластык можна перапрацаваць некалькі разоў, але раней ці пазней ён усё роўна апынецца на сметніку.

Рэчы, якія нельга перапрацаваць (напрыклад, брудную паперу або ўпакоўку з-пад масла), я кідаю ў садзе. Паліць смецце — дрэнна, але гэта лепш, чым адпраўляць брудную паперу на сметнік, дзе яна будзе ляжаць гадамі. Ёсць смецце, якое не перапрацуеш, і ад якога я не магу адмовіцца. Гэта кава ў металізаванай запакоўцы і каціны корм у пакеціках — усё гэта мне даводзіцца адпраўляць на звалку.

Пятае правіла па кнізе «Нуль адкідаў» — кампаставанне. Дзякуючы яму мы купляем менш угнаенняў. У клумбы з бульбай я падкладаю чайны шмых, а каля капусты раскладваю цытрусавыя — яны адпалохваюць шкоднікаў.

З чаго пачаць?

Я не буду асуджаць чалавека за тое, што ён есць у «Макдоналдсе» або п'е праз саломінку, якая не перапрацоўваецца. Сорам — гэта не тое пачуццё, якое павінен адчуць чалавек, каб пачаць паасобна збіраць адкіды. Павінна з'явіцца пачуццё адказнасці. Брытанскі блогер Лоўрэн Сінгер, выступаючы на ​​TED, сказала: «Я хачу, каб пасля мяне засталася інфармацыя пра тое, што я рабіла, а не тое смецце, якое я зрабіла».

Я жыву з мамай, і спачатку яна з падазрэннем ставілася да майго занятку, але з часам сама стала раздзельна збіраць смецце. Мне здаецца, гэта поспех. Я ніколі не агітавала сваіх знаёмых за раздзельны збор або кампаставанне. Я ўплываю асабістым прыкладам. Калі сябры прыходзяць да мяне дадому і бачаць, што кватэра не заваленая другаснай сыравінай, ім хочацца рабіць тое самае. Большасць маіх знаёмых збіраюць смецце раздзельна і носяць экаторбы.

Калі вы — гарадскі жыхар, то можаце сушыць адкіды, а потым адносіць на чыйсьці агарод. Некаторыя мае знаёмыя ходзяць на фермерскія рынкі і адносяць кампост туды. Калі вы хочаце пакідаць менш смецця, але не ведаеце, з чаго пачаць, і не гатовыя мяняць звыклы лад жыцця, адмоўцеся хоць бы ад пакетаў і бутэлек і завядзіце сабе экаторбу і бутэльку для вады. Тым самым вы ўжо скароціце колькасць пластыка ў свеце. І ніколі не купляйце пакеты.