Рэдакцыя The Village працягвае знаходзіць адказы на самыя галоўныя пытанні сучаснасці, якія турбуюць гараджан. Напрыклад, шмат людзей даймае побытавая алергія. Як распавялі The Village ў лабараторыі «Инвитро», алергічны аналіз на хатні пыл — адзін з самых папулярных у гараджан у весну.

Мы папрасілі супрацоўнікаў і знаёмых рэдакцыі пакалупацца за бабулінымі шафамі, паскрэбці па падлозе і зазірнуць у варсінкі дывана, каб убачыць тое, што нас увесь час акружае. Каб разгледзець пыл бліжэй, мы задзейнічалі святлодыёдны люмінесцэнтны мікраскоп «Микромед 3 люм LED» і стэрэаскапічны мікраскоп «МСП-1» (варыянт 3Ц з фотакамерай Canon 5D), якія даюць павелічэнне ў 250-400 разоў.

 Падлога ў вітальні

Гаспадары двухпакаёўкі, што трымаюць сабаку коргі, сабралі пыл з падлогі ля ўваходных дзвярэй.

 Кніжная паліца

Узор здабыты з бабулінай кватэры, дзе вялікая колькасць назапашаных рэчаў. Пыл ўзяты па-за кніжнай паліцай, дзе захоўваюцца ўсялякія скрыначкі на ўсе выпадкі жыцця. Самому пылу як найменей шэсць гадоў.

 Дыван

Шматпавярхоўка ў глыбіні двара, вокны якой выходзяць у сквер, на вокнах — шклопакеты. У пакоі мінімум мэблі: кніжная шафа, працоўны стол, ложак, крэсла. Пыл сабраны з кніжных паліц, падлогі і дывана IKEA з доўгай поўсцю, які ляжыць на падлозе.

 Батарэя

Пыл збіралі адразу ж пасля візіту хатняй прыслужніцы, таму прыйшлося пастарацца. Зарасці гэтага рарытэтнага пылу выяўленыя за батарэяй: відаць, іх не чапалі ад пачатку 2000-х гадоў.

 Бібліятэка

Бібліятэка размешчаная ў калідоры, дзе няма вокнаў. Гаспадар не памятае, каб хоць калі пыласосіў кнігі, — прынамсі, у апошнія гадоў дзесяць. Год таму ў кватэры мянялі вокны, таму там можа быць і нязначная колькасць цэментавага пылу.

Ганна Казнадзей

біяхімік, супрацоўніца Інстытута праблем перадачы інфармацыі РАН

Пыл ёсць усюды. Існуе атмасферны пыл, касмічны пыл і, вядома ж, хатні пыл. Колькі ні чысці чаравікі і ні падмятай, пыл усё роўна будзе з'яўляцца: збольшага ён заносіцца ў хату разам з паветрам з адкрытых вокнаў і дзвярэй. Памер парушынкі — да адной дзесятай міліметра. Хатні пыл на траціну складаецца з мінеральных рэчываў, то бок з драбнюткіх часцінак камянёў нашай планеты, на траціну — з арганічных рэчываў: лускавінак скуры, кветкавага пылка і валокнаў тканіны і паперы. Апошняя траціна яе складнікаў — касмічнага паходжання: гэта дробныя кавалачкі метэарытаў. У хатнім пыле, акрамя таго, шмат ад жывых істот: гэта, напрыклад, усюдыісныя бактэрыі, якіх можна ўбачыць толькі пад добрым мікраскопам, і маленькія кляшчы, якіх можна ўбачыць і пад не самым вялікім павелічэннем. Пылавыя кляшчы — павукападобныя жывёлы памерам да паловы міліметра — сілкуюцца збольшага тымі самымі адмерлымі лускавінкамі скуры ды на жывых людзях ня селяцца. Шкоды ад іх таму быць не павінна — але, на жаль, у некаторых людзей на кляшчоў і прадукты іх жыццядзейнасці развіваецца алергічная рэакцыя. Гэтыя кляшчы вельмі лёгкія, і калі іх змятае з падлогі ў паветра (напрыклад, калі побач прайшоў чалавек), дык дзеля таго, каб апусціцца назад ўніз, ім можа спатрэбіцца шмат часу, некалькі хвілін. Новы пыл на Зямлі пастаянна ўтвараецца за кошт руху ветру, які аддзяляе ад глебы драбнюткія яе часцінкі, за кошт вулканічнай дзейнасці, калі ў атмасферу выкідваецца попел, і з прычыны жыццядзейнасці тых раслін, якія размнажаюцца пры дапамозе пылка. Мокры пыл ператвараецца ў бруд, але пры высыханні ён зноў можа трапляць у атмасферу дзякуючы парывам ветру.

Сяргей Сысоеў

вядучы эксперт EcoStandard Group

Цалкам пазбыцца пылу не атрымаецца: у яго заўсёды будуць як унутраныя, так і знешнія крыніцы. Чалавек заносіць пыл з вопраткай; у самога чалавека, паводле статыстыкі, да прыкладу, выпадае каля 100 валасоў на дзень. У пыле ёсць таксама элементы шпалер, падвясных пліт, паперы, іншых валокнаў. Калі ў кватэры ёсць свойскія жывёлы, у пыле будзе іх поўсць. (Мусіць, няма свойскіх жывёл, якія б не павялічвалі колькасць хатняга пылу, хіба што акварыўмныя рыбкі.) Дадатковая крыніца пылу — свойскія расліны. Глеба ў гаршчках – пастаянна вільготная, таму там могуць завесціся калоніі грыбоў і бактэрыяў.

Лагічна выказаць здагадку, што ў кватэры, дзе сцены фарбаваныя, без шпалер, дзе няма дываноў, штор і бібліятэкі кніг, пылу будзе нашмат менш. Раз у месяц у кватэры трэба праводзіць дэзінфекцыю: рабіць вільготнае прыбіранне ўсіх паверхняў (у тым ліку за мэбляй) з выкарыстаннем дэзінфекцыйных прэпаратаў. З нашага досведу, алергію часцей выклікаюць лятучыя арганічныя злучэнні (фармальдэгід, хлараформ, этылбензол), крыніцай якіх служаць няякасная мэбля, будаўнічыя і аздабленчыя матэрыялы.

На вуліцы пылу больш за ўсё ад шын аўтамабіляў: кавалачкі гумы трапляюць у паветра, а ўжо адтуль — у памяшканне. Улетку гэты аўтамабільны пыл можа падымацца досыць высока за кошт таго, што ўдзень асфальт награецца, а ўначы такога руху няма.

Ёсць пашыраная думка, што дзеля ратавання ад пылу трэба выкарыстоўваць іянізавальную лямпу Чыжэўскага, якая збірае на сябе пыл. Але гэта не зусім так: яна не прыбірае пыл, а намагнічваючы, распаўсюджвае далей. Каб пылу было менш, можна паставіць бытавой HEPA-фільтр: яго можна, напрыклад, уштукаваць у сістэму вентыляцыі. Увільгатняльнікі паветра таксама памяншаюць колькасць пылу, але іх фільтры трэба своечасова мяняць, а сам увільгатняльнік прамываць дэзінфікуючымі сродкамі. Інакш ён можа стаць другаснай крыніцай калоніі грыбоў, якія сам і будзе распыляць.

Рэдакцыя выказвае падзяку Аляксандру Платонаву за неацэнную дапамогу ў арганізацыі здымання і падрыхтоўцы матэрыялу.